Dacht jij dat je alleen een generatiekloof had met je ouders? Nee! Jongeren voelen die ook met jou. Sorry. Nu ben ik echt oud, denk je misschien. Maar dat valt mee, hoor. Er zijn heel veel groepen die hun eigen subtaal gebruiken, dus bijhouden kan je het sowieso niet. Dat is een geruststelling, hè?
Wanneer is nu iets “slang” (op zijn Amerikaans uitgesproken) en wanneer is het taal of spreektaal?
Een jongerentaal wordt ook wel een “generatieslang” genoemd. Deze “slang” kenmerkt zich door bepaalde steeds terugkerende woorden, opvallende grammatica en een bijzondere intonatie. De “slang” verandert constant en is even veelzijdig als zijn sprekers.
- Taal wordt altijd beïnvloed door de tijdgeest. Tv-programma’s, muziek, de gebeurtenissen in de wereld en sociale media vormen de taal van het moment. Hier ontstaat spreektaal door, maar ook echte “slang”. Van Dale houdt elk jaar een verkiezing voor het “woord van het jaar”. Dat is een nieuw woord dat in het voorgaande jaar is ontstaan en dat toegevoegd wordt aan de Van Dale-woordenboeken. Met ruim 82% van de stemmen werd in 2021 het woord prikspijt gekozen. Op dat moment is het taal geworden.
- “Generatie Z-slang” is een voorbeeld van een subtaal die is ontstaan door onder andere Vine, TikTok en Amerikaanse rap. Met het verengelsen van het Nederlands, uit deze generatie bovendien dat ze zich meer wereldburger voelen dan Nederlander.
De “slang-gang”
- Taal is wat je aangeleerd wordt door je ouders, je omgeving tijdens je jeugd en door scholing. Als je tweetalig opgevoed wordt, dan heeft de ene opvoeder de ene taal en de andere opvoeder de andere taal met je gesproken. Consequent, zodat de taalontwikkeling gelijk op blijft lopen. Bepaalde vocabulaire kan ook je afkomst verraden en zo onderscheid maken in de sociale gemeenschap. ‘Dakennie’, zegt Kevin uit Amsterdam bijvoorbeeld, waar Fleur uit Naarden hetzelfde verwoord door ‘dat lijkt me onmogelijk’ te zeggen.
- “Slang” heeft echter iets speels. Er wordt een nieuwe subcultuur neergezet, waar zowel Fleur als Kevin zich in kunnen vinden. De taal en spreektaal die zij tijdens hun opgroeien van hun omgeving leerden, is hun achtergrond. Het hier-en-nu vindt plaats door “slang” te spreken met hun leeftijdsgenoten (peergroup).
Spreken of zwijgen?
Heeft het zin om ook “slang” te gebruiken, zoals Gen Z dat doet?
Nee!
Laat hun taal met rust en zorg dat jij blijft zoals jij bent. Daarmee geef je meteen het respect dat deze groep ook nodig heeft. En geven zij dat terug.
Niet zomaar spreken dus.
Maar wel begrijpen, of er iets van begrijpen tenminste.
Stel je voor dat je een groepje knappe voetballers in het café na de wedstrijd hoort praten over een geweldige geit en jij vraagt aan hen welke geit dan wel zo geweldig kan zijn. De sportieve gasten barsten in lachen uit. De leukste draait zich al om en bestelt een nieuw drankje. Weg interesse. Een meisje dat toevallig naast je staat, geeft je uitleg: goat is een acroniem voor: greatest of all times. Je kijkt om je heen: Waar is de uitgang? Awkward!
Door “slang” te leren verstaan, blijft je taalkennis wel actueel en kun je vlotte gesprekken voeren met mensen van alle generaties. Het helpt je ook om te communiceren met mensen in verschillende regio’s van een land. Wat is daarbij belangrijk?
- De nuances van een taal en het brede scala “slangjargon” leren begrijpen, zodat je niemand beledigt bijvoorbeeld. Of iets terugzegt dat je helemaal niet wilde zeggen, qua betekenis.
- Probeer je in te leven in de groep of persoon met wie je spreekt (altijd een aanrader). “Slang” wordt namelijk gebruikt om een gevoel van verbondenheid en eigen, herkenbare identiteit te creëren.
- Wees eerlijk. Als je in de context niet begrijpt wat er gezegd wordt, vraag het gewoon.
Naast lokale dialecten, zullen groepen mensen in bepaalde regio’s “slang” gebruiken om het gevoel te hebben dat ze deel uitmaken van een groep. Dus niet alleen Gen Z spreekt “slang”. Dit is van alle generaties.
Dialecten doen ongeveer hetzelfde en geeft identiteit aan een regio. Ook een dialect is geen officiële taal.
Miss Rona
Even terug naar Gen Z, dan, wie waren dat ook alweer? Ze zijn geboren tussen 1999 en 2015. Gen Z is opgegroeid in het digitale tijdperk.
Het is van alle generaties om te spelen met taal. Het veranderen van de eigen taal is de ultieme creatieve uitlaatklep. Zo worden woorden van oudere generaties genomen en krijgen deze een andere en hippere betekenis. En Gen Z is daarin geen uitzondering. Woorden die vroeger werden geïnterpreteerd als negatief of raar, worden nu ervaren als positief of cool. Het gebruik van bepaalde woorden geeft dus een indicatie van het tijdperk waarin iemand is opgegroeid. Handig om te weten!
Aan het begin van de coronacrisis was al het nieuws ernstig. Gen Z praatte lacherig over “Miss Rona”, hun nieuwe, speelse woord voor Corona. Daardoor kunnen zij het op een luchtige manier hebben over een vervelende ziekte en de -voor hen- nog vervelendere maatregelen. Op die manier worden moeilijke onderwerpen toegankelijk en bespreekbaar, en een grap schept een band. Sta je er mooi niet alleen in.
“Slang” vs. Taal
“Slang” is een weerspiegeling van belangrijke sociale gebeurtenissen of bewegingen. Zo ontstaan er, bij alle generaties tussen de babyboomers en Gen Z, analoge termen om vrijetijdsbestedingen aan te duiden en “slang”-termen die direct of indirect gerelateerd zijn aan de digitale media of digitale communicatie.
Aan de ontwikkeling van het taalgebruik van jongeren kun je afleiden hoe de samenleving zich ontwikkelt en waar de nieuwe generatie op gericht is. Gen Z kijkt duidelijk naar de Verenigde Staten, waar hun favoriete muziek vandaan komt, waar hun idolen wonen en waar de mode wordt ontworpen die zangers en acteurs dragen. Alles in het Amerikaans-Engels dus.
Taal spreek je met elkaar, dwars door de generaties heen. Het ontwikkelt zich en leeft. “Slang” hoort daarentegen echt bij een bepaalde groep. Maar die groep gebruikt ook nog steeds de taal waarin zij opgroeiden en waardoor zij zijn gevormd. Die taal is de verbindende factor.
Check ook onze socials (Of: volg je ons al op instagram?): @ludejoloveslanguage
